ធ្លាប់ស្រឡាញ់ខ្ញុំទេ ថ្លៃជាង រឿងហូលីវូត
24 ខែវិច្ឆិកា 2012
New Tends កុនខ្មែរ; ព្រាប សុវត្ថិ 9 មតិ
អ្នកកាន់កាប់ ហ្វេសប៊ុក ប្រចាំរោងកុង Legend Cinema បានប្រកាសឱ្យដឹង ជាមុន ថា រឿង “ធ្លាប់ស្រឡាញ់ខ្ញុំទេ?” ជា ប្រភេទកុន 2D ត្រូវបាន ខាងម្ចាស់ភាពយន្ត បញ្ជាឱ្យលក់ សំបុត្រ ក្នុងតម្លៃ 3.50$ ដែលជា តម្លៃមួយថ្លៃជាង កុនហូលីវូត ទាំងអស់ ធ្លាប់បញ្ចាំងស្រុកខ្មែរ នាពេលកន្លងមក។ រាល់កុន ហូលីវូត ឬកុនថៃ ថ្មីៗ ប្រភេទ 2D ដូចគ្នា ទោះ ថតអស់ ថវិកា រាប់លាន ដុល្លារ និងបញ្ចាំងស្របពេល នឹងរោងកុន អន្តរជាតិ ក៏ដោយ រោងភាពយន្ត ពីរ នេៅភ្នំពេញ (the Cineplex និង Legend Cinema) កំណត់យកថ្លៃ ត្រឹម $3 ប៉ុណ្ណោះ។ រឿងខ្មែរ ថ្មីនេះ សម្តែងដោយ តារាចម្រៀង ព្រាប សុវត្ថិ នឹងត្រូវចាប់ បញ្ចាំង នាថ្ងៃ ច័ន្ទ ទី២៦ ខែវិច្ឆិកា ឆ្នាំ២០១២ ខាងមុខ ដាក់បញ្ចាំង ត្រឹមរោងកុនពីរ ខាងលើ ទំនងជា លក់ក្នុងតម្លៃ ដូចគ្នា (រោងកុន the Cineplex មិនទាន់បានបញ្ចេញតម្លៃឱ្យដឹងទេ)។ ទោះបីជា មានការតម្លើងថ្លៃ សំបុត្រ ទស្សនា យ៉ាងនេះ ក្តី មានអ្នកគាំទ្រ ភាពយន្តខ្មែរ ជាច្រើន បាន បន្តការគាំទ្រ ដដែល ដោយបញ្ចេញ វាចារ តបថា មិនអីទេ ត្រឹម 0.5$ ប៉ុណ្ណោះ ហើយ មានអ្នកទាក់ទង កក់សំបុត្រ ជាមុនទៀត…
សារ៉ាយថៅកែណយ [Full Movie 2011]
23 ខែវិច្ឆិកា 2012
សង្ខេបសាច់រឿង ៖ នាយ Itthipat Kulapongvanich ឬនាយ តប់ (Top=កំពូល) បច្ចុប្បន្ន អាយុ ២៧ឆ្នាំ (២០១២) បានសាងកេរ្តិ៍ឈ្មោះ «ថៅកែណយ» (ចៅហ្វាយតូច) ជា យីហោ សារ៉ាយបំពង ចូលទៅផ្សារទូទាំងប្រទេសថៃ តាមរយៈការដណ្តើមបាន កុងត្រា លក់ផលិតផល ក្នុងហាង 7 ELEVEN នៅពេលនាយ មានអាយុត្រឹម អាយុ ១៩ឆ្នាំ។ នាយ តប់ រៀនចប់ថ្នាក់ទី ១២ ហើយមិនចង់ បន្តរៀន នៅមហាវិទ្យាល័យ ព្រោះនាយ ចង់ធ្វើជំនួញច្រើនជាង។ នាយ តប់ ប្រថុយ នឹងការធ្វើជំនួញ ដំបូង គឺ ហ្គេមអ៊ីនធើណែត ដែលនាំឱ្យនាយ មានលទ្ធភាព ទិញរថយន្ត ដោយខ្លួនឯង។ ក្រោយមក នាយ បែកគំនិតប្រថុយ ធ្វើជំនួញ ជាបន្តបន្ទាប់ រហូតដល់ ជំនួញ សារ៉ាយបំពង ដែលនាំឱ្យ នាយក្លាយជា អ្នកមានដោយចៃដន្យ។ ក្រោយពេល សារ៉ាយថៅកែណយ បានចូលលក់ក្នុង ផ្សារ 7 ELEVEN នាយបានចំណាយត្រឹម ២ឆ្នាំ ដើម្បីសងបំណុលជំនួញបរាជ័យរបស់ឪពុកនាយ សរុប ៤០លានបាត (ប្រហែល ១លាន ៣សែន ដុល្លារអាមេរិក) នៅពេលនាយ មានអាយុត្រឹម ២១ឆ្នាំ។ គិតត្រឹមឆ្នាំ២០១១ នាយមាន កសិដ្ឋានដាំសារ៉ាយផ្ទាល់ខ្លួន នៅក្នុងប្រទេសកូរ៉េ ហើយមានលទ្ធភាព ជួលបុគ្គលិក ប្រមាណ ២៥០០ នាក់ ហើយបានបែងចែក សារ៉ាយបំពង ថៅកែណយ ទៅកាន់ ៦០០០ សាខាទូទៅប្រទេសថៃ របស់ 7 ELEVEN និងនាំចេញ សារ៉ាយថៅកែណយ ទៅកាន់ ប្រទេសជាង ២៧ លើពិភពលោក។ ចំណូលបានមកពីការលក់សារ៉ាយថៅកែណយ ក្នុងឆ្នាំ២០១០ កើនឡើងរហូតដល់ ១៥០០ លានបាត (៤៨លាន ៦សែន ដុល្លារសហរដ្ឋអាមេរិក)។
«គ្រប់ពេលដែលជួបបញ្ហា ហាមអស់កម្លាំងចិត្តជាដាច់ខាត ព្រោះប្រសិនបើយើងព្រមចាញ់ ល្បែងនឹងចប់រហូតហើយ» តប់
Norodom Sihanouk; Charisma and leadership
22 ខែវិច្ឆិកា 2012
Charisma and leadership by Prince norodom Sihanouk with Bernard Krisher
What Obama Said to HUN Sen
21 ខែវិច្ឆិកា 2012
Cambodian Prime Minister Hun Sen (right) talks with visiting US President Barack Obama at the Peace Palace in Phnom Penh, Cambodia. Photo: Xinhua
What Obama said to HUN Sen
Source : The Cambodia Daily, Wednesday, November 21, 2012 (Volume 53 Issue 48)
This is a summary of U.S. President Barack Obama’s bilateral meeting with Prime Minister Hun Sen at the Peace Palace on Monday by Ben Rhodes, U.S. deputy national security adviser for Strategic Communications.
MR. RHODES : Okay, well, just to give you guys a quick readout of the president’s bilateral meeting with Prime Minister Hun Sen of Cambodia. The president focused almost all of his comments on issues associated with human rights.
He began by expressing that his trip to Burma demonstrated the positive benefits that flow from countries moving down a path of political reform and increasing respect for human rights, indicating of course that Cambodia has much further to go on that set of issues.
He highlighted a set of issues that he was concerned about within Cambodia, in particular I would say the need for them to move toward elections that are fair and free, the need for an independent election commission associated with those elections, the need to allow for the release of political prisoners, and for opposition parties to be able to operate.
He highlighted, for instance, one case of a radio broadcaster who’s been sentenced to many years in prison simply for something that they said on the radio. He discussed the issue of land seizures, which have been a challenge for the people of Cambodia.
So he went through a set of areas where we have concerns about the human rights situation within Cambodia. Beyond that –again, that was the focus really of the president’s comments. He said that those types of issues are an impediment to the United States and Cambodia developing a deeper bilateral relationship.
Then Prime Minister Hun Sen raised a number of his own issues associated with their ongoing debt situation in Cambodia, their interest in close relations with the United States in a number of areas; but again, mostly the discussion initiated by the president focused on these issues associated with human rights.
QUESTION : How did Hun Sen respond to those – that criticism, that pressure, however you might phrase it?
MR. RHODED : Suffice to say, Hun Sen defended the fact that his – the fact that Cambodia has unique circumstance and that motivates some of these practices and policies.
But the president said, even as he understood that each country is different and each country is going to have different issues and concerns, there are certain universal principles that need to be upheld, including respect for human rights. And he also made the point that those countries that don’t uphold those principles are going to find it more difficult to integrate with the international community, to have a deeper relationship with the United States. So, again, in keeping with the notion that we want to send a signal – obviously with the trip to Burma in particular – that those countries that move in the right direction will find positive benefits flowing from those decision; those countries that don’t are going to be held back.
QUESTION : So was it tense conversation ? How would you characterize that part ?
MR. RHODED : I think it’s fair to say that – I think that’s a fair characterization. I mean, but at the same time, look, I don’t think that the prime minister was surprised necessarily that we were raising these issues. We raise them on a regular basis with their government. So I think, at the same time, this is going to be an ongoing process. Our point is that it’s necessary for us to continue to raise these issues directly with countries like Cambodia at the same time that we also foster positive examples that offer a better path so that people can see the results that come with reform.
QUESTION : Did he make any promises, Hun Sen, or any sense of opening ?
MR. RHODED : No, look, he once – he expressed a desire for a close relationship with the United States in some areas. So in that respect, he’s interested in cooperation with the United States on economic issues and issues related to their debt, on issues related to regional cooperation. Again, our point is that a significant constraint on that type of cooperation is going to continue to be the political situation within the country unless there is progress on some of these other issues.
The Photo from ACSC/APF 2012
17 ខែវិច្ឆិកា 2012
@sopheaksrey : ACSC/APF2012
For More Photos of ACSC/APF2012 : Please visits; The Expose (www.facebook.com/the.expose)
Assez Bien (DSJ)
15 ខែវិច្ឆិកា 2012
- បញ្ជីនិស្សិតឆ្នាំទី២ ដែលប្រលងជាប់ (២០១០-២០១១) សកលវិទ្យាល័យ លីយ៉ុង៣
បញ្ជីនិស្សិតឆ្នាំទី២ ដែលប្រលងជាប់ (២០១០-២០១២) សកលវិទ្យាល័យ លីយ៉ុង៣
Free : Workshop on ASEAN Free and Fair Elections
14 ខែវិច្ឆិកា 2012
In the opportunity while Cambodian Civil Society Organizations have been organizing the ASEAN Civil Society Conference/ASEAN People’s Forum on 14th to 16th November 2012, the Committee for Free and Fair Elections in Cambodian (COMFREL) in cooperation with national and regional election monitoring organizations including the Asian Network for Free Elections (ANFREL), the Neutral and Impartial Committee for Free and Fair Elections in Cambodia (NECFEC), Democracy and Human Rights Organization in Action (DHRAC), and partnership organization will be conducting a workshop on “ASEAN Free and Fair Elections” taken place on 15th November 2012 at VBNK (No. 28, St. 80, Corner of Botum Soriyavong (St. 75), 12201 Phnom Penh) at 8:00am to 10:00am.
The workshop is aimed to promoting the standard of free and fair elections in the ASEAN region and supporting the Bangkok Declaration on Free and Fair Elections in order to establish a professional and qualified Election Management Bodies in the ASEAN. In this regards, we would like to cordially invite ladies, gentleman and distinguished guests at the ASEAN People’s Forum 2012 to participate in this momentous workshop. We firmly believe that your presence would tangibly contribute towards a positive and fruitful outcome of the workshop.
For further information, please contact: Mr. Srey Sopheak, COMFREL Senior Media and Legal Officer Tel: +855-12 998 364 Email: sreysopheak@comfrel.org
សិក្ខាសាលាស្តីពី
ការបោះឆ្នោតដោយសេរី និងយុត្តិធម៌នៅក្នុងតំបន់អាស៊ាន
ស្ថិតក្នុងឱកាសដែលសង្គមស៊ីវិលកម្ពុជាកំពុងតែរៀបចំសន្និសិទសង្គមស៊ីវិលអាស៊ាន/វេទិកាប្រជាពលរដ្ឋអាស៊ានឆ្នាំ២០១២ ដែលនឹងប្រព្រឹត្តិទៅនៅថ្ងៃទី១៤ ដល់ថ្ងៃទី១៦ ខែវិច្ឆិកា ឆ្នាំ២០១២ ខាងមុខ គណៈកម្មាធិការ ខុមហ្វ្រែល រួមសហការណ៍ជាមួយនឹង អង្គការសង្កេតការណ៍បោះឆ្នោតក្នុងប្រទស និងថ្នាក់តំបន់រួមមាន អង្គការ និកហ្វិច អង្គការដ្រាក បណ្តាញអាស៊ីដើម្បីការបោះឆ្នោតដោយសេរី (អាន់ហ្វ្រែល) និងអង្គការដៃគូមួយចំនួនទៀត នឹងរៀបចំសិក្ខាសាលាមួយស្តីពី “ការបោះឆ្នោតដោយសេរី និងយុត្តិធម៌នៅក្នុងតំបន់អាស៊ាន” ដែលនឹងប្រព្រឹត្តទៅនៅថ្ងៃទី១៥ ខែវិច្ឆិកា ឆ្នាំ២០១២ VBNK (No. 28, St. 80, Corner of Botum Soriyavong (St. 75), 12201 Phnom Penh) ចាប់ពីម៉ោង ៨ព្រឹក ដល់ម៉ោង ១០ព្រឹក។
សិក្ខាសាលារៀបចំឡើងក្នុងគោលបំណងជំរុញឱ្យមាននូវបទដ្ឋានស្តង់ដាសេរី និងយុត្តិធម៌មួយ ក្នុងការបោះឆ្នោតកម្រិតតំបន់ និងជម្រុញការគាំទ្រសេចក្តីប្រកាសនៅទីក្រុងបាងកក ស្តីពី ការបោះឆ្នោតដោយសេរី និងយុត្តិធម៌ ដើម្បីឱ្យមានស្ថាប័នគ្រប់គ្រងការបោះឆ្នោតមួយមានវិជ្ជាជីវៈ និងគុណវឌ្ឍន៍កម្រិតអាស៊ាន។
អាស្រ័យដូចបានជម្រាបជូនខាងលើ យើងខ្ញុំសូមគោរពអញ្ជើញលោក លោកស្រី ភ្ញៀវជាតិ និងអន្តរជាតិ ដែលមានវត្តមានក្នុងប្រទេសកម្ពុជា ចូលរួមក្នុងសិក្ខាសាលាដ៏មានសារៈសំខាន់នេះតាមការគួរ។
យើងខ្ញុំសង្ឃឹមថា វត្តមានរបស់លោក លោកស្រី ភ្ញៀវជាតិ និងអន្តរជាតិ ផ្តល់នូវវិភាគទាន និងលទ្ធផលជាវិជ្ជមានដល់សិក្ខាសាលានេះ។
សម្រាប់ព័ត៌មានលម្អិត សូមទាក់ទង
លោក ស្រី សុភ័ក្រ្ត / មន្រ្តីព័ត៌មាន និងច្បាប់
ទូរស័ព្ទ ៖ ០១២-៩៩៨-៣៦៤
អ៊ីមែល ៖ sreysopheak@comfrel.org
ការប្រមើលមើលចំពោះការបោះឆ្នោតជ្រើសតាំងតំណាងរាស្រ្តឆ្នាំ២០១៣ នាពេលខាងមុខ
8 ខែវិច្ឆិកា 2012
ថ្ងៃទី៨ ខែវិច្ឆិកា ឆ្នាំ២០១២
ការប្រមើលមើល ចំពោះការបោះឆ្នោត
ជ្រើសតាំងតំណាងរាស្រ្តឆ្នាំ២០១៣ នាពេលខាងមុខ
ការប្រកួតប្រជែងសម្រាប់ការបោះឆ្នោតជ្រើសតាំងតំណាងរាស្រ្ត ឆ្នាំ២០១៣ ហាក់ដូចជា កាន់តែតានតឹងខ្លាំងឡើង។ គណបក្សសិទ្ធិមនុស្ស និងគណបក្សសមរង្ស៊ី បានរួមបញ្ចូលគ្នាជាគណបក្សថ្មីមួយ ដែលមានឈ្មោះថា “ គណបក្សសង្គ្រោះជាតិ ឬ CNRP” ហើយគណបក្សថ្មីនេះក៏បានចុះឈ្មោះ និងទទួលស្គាល់ដោយក្រសួងមហាផ្ទៃ។ ការលុបឈ្មោះមេដឹកនាំគណបក្សសមរង្ស៊ី គឺលោក សម រង្ស៊ី ដោយក្រុមប្រឹក្សាសង្កាត់បឹងរាំង ក្រោមលេស ប្រធានគណបក្សជំទាស់ជាទណ្ឌិត បានបង្ហាញពីការរំលោភអំណាចនៃការអនុវត្តច្បាប់របស់ គ.ជ.ប។ សមាសភាព គ.ជ.ប អាណតិ្តថ្មី ត្រូវបានតែងតាំងដោយមិនខ្វល់ដល់សំណើរបស់គណបក្សនយោបាយមិនកាន់អំណាច ហើយបានដាក់សមាសភាពថ្មីនេះឱ្យស្ថិតក្រោមការរិះគន់ និងមិនមានទំនុកចិត្តពីឯករាជភាពក្នុងការបំពេញមុខងារ។ សំពាធពីសហគមន៍អន្តរជាតិ លើការកំណែទម្រង់ការបោះឆ្នោតនៅកម្ពុជា និងការសម្របសម្រួលឱ្យមេដឹកនាំគណបក្សជំទាស់បានត្រឡប់ចូលរួមដំណើរការបោះឆ្នោត។
ច្បាប់ស្តីពីគណបក្សនយោបាយបច្ចុប្បន្នបានបង្កភាពលំបាកដល់គណបក្សថ្មីដែលរួមបញ្ជូលគ្នារវាងគណបក្សជាប់ឆ្នោត។ ដោយការរំលាយគណបក្សទាំងពីរ នោះចំនួនអាសនៈរបស់គណបក្សសិទ្ធិមនុស្ស និងគណបក្ស សម រង្ស៊ី នឹងត្រូវបាត់បង់អាសនៈសភា និងអាសនៈរបស់មន្រ្តីជាប់ឆ្នោតជាច្រើនទៀតនៅថ្នាក់ក្រោមជាតិ និងក្រុមប្រឹក្សាឃុំសង្កាត់។ គណបក្សថ្មីនេះនឹងដឹកនាំដោយមេដឹកនាំគណបក្ស សម រង្ស៊ី គឺលោក សម រង្ស៊ី ត្រូវធ្វើជាប្រធានគណបក្ស ហើយលោក កឹម សុខា ដែលបច្ចុប្បន្នជាអ្នកដឹកនាំគណបក្សសិទ្ធិមនុស្ស ជាអនុប្រធាន។ ទោះបីជាយ៉ាងណា រចនាសម្ព័ន្ធថ្នាក់ក្រោមមិនទាន់បានបង្កើតនៅឡើយទេ។ លើសពីនេះទៀត ភាពមិនច្បាស់លាស់នឹងនៅតែមាន ប្រសិនបើការចោទប្រកាន់ប្រឆាំងប្រធានគណបក្ស សម រង្ស៊ី នឹងត្រូវបានដកចេញពីការបោះឆ្នោតជ្រើសតាំងតំណាងរាស្រ្តឆ្នាំ២០១៣។
លោក សម រង្ស៊ី ត្រូវបានតុលាការកាត់ទោសកំបាំងមុខឱ្យជាប់ពន្ធនាគាររយៈពេល ១០ឆ្នាំ ពីបទ បំផ្លាញទ្រព្យសម្បត្តិសាធារណៈ បទញុះញង់ និងបទក្លែងបន្លំឯកសារ។ ក្នុងពេលធ្វើបច្ចុប្បន្នភាពបញ្ជីឈ្មោះអ្នកបោះឆ្នោតឆ្នាំ២០១២ ដែលមានអ្នកមានសិទ្ធិបោះឆ្នោតក្នុងបញ្ជីផ្លូវការប្រមាណជាង ៩លាន ៧សែននាក់ ទៅចូលរួមបោះឆ្នោតជ្រើសតាំងតំណាងរាស្រ្តឆ្នាំ២០១៣ មេដឹកនាំគណបក្សជំទាស់ លោក សម រង្ស៊ី ត្រូវបាន គ.ជ.ប សម្រេចលុបឈ្មោះចេញពីបញ្ជីឈ្មោះអ្នកបោះឆ្នោតឆ្នាំ២០១២នេះ។ ក្នុងសវនាការមួយ ដែលមានមេធាវីតំណាងដើមបណ្តឹង លោក សម រង្ស៊ី និងមេធាវីចុងចម្លើយ តំណាង គ.ជ.ប កាលពីថ្ងៃទី៦ ខែវិច្ឆិកា ឆ្នាំ២០១២ នៅទីស្នាក់ការ គ.ជ.ប លោក មាន សាទិ សមាជិក គ.ជ.ប បានលើកយកមាត្រា៣៤ នៃរដ្ឋធម្មនុញ្ញ និងមាត្រា៥០ នៃច្បាប់បោះឆ្នោត ដែលកំណត់ច្បាស់ថា ដើម្បីមានឈ្មោះក្នុងបញ្ជីបោះឆ្នោត ឬបញ្ជីបេក្ខជន លុះត្រាតែបុគ្គលនោះមិនមានឈ្មោះជាទណ្ឌិត ឬមិនមែនជាអ្នកទោសជាប់ពន្ធនាគារ។ មាត្រាដែលយោងខាងលើ មិនបានប្បញ្ញតិ្តជាសំអាងជាក់លាក់ដើម្បីផ្តល់អំណាចដល់ គ.ជ.ប ក្នុងការលុបឈ្មោះអ្នកបោះឆ្នោតដែលមិនមានទោសទាក់ទងនឹងបទល្មើសបោះឆ្នោតឡើយ។ ក្រុមប្រឹក្សាធម្មនុញ្ញនឹងត្រូវស្នើឱ្យបកស្រាយពីធម្មនុញ្ញភាពនៃមាត្រាទាំងពីរខាងលើ តែជាការអនុវត្តកន្លងមក ក្រុមប្រឹក្សាកំពូលមួយនេះ រក្សាជំហររួមជាមួយនឹង គ.ជ.ប និងរដ្ឋាភិបាល។ បច្ចុប្បន្នភាពបញ្ជីឈ្មោះអ្នកបោះឆ្នោតឆ្នាំ២០១២នេះ គ.ជ.ប បានដឹកនាំការលុបឈ្មោះអ្នកបោះឆ្នោតរាប់សែននាក់ ដែលត្រូវបានគេជឿជាក់ថា អាចនឹងនាំឱ្យមានអ្នកបាត់បង់សិទ្ធិបោះឆ្នោតជាច្រើននាក់ផងដែរ។
នៅក្នុងកិច្ចប្រជុំមន្ត្រីរដ្ឋាភិបាលជាន់ខ្ពស់មួយ រវាងរដ្ឋមន្រ្តីក្រសួងការបរទេសសហរដ្ឋអាមេរិច គឺលោកស្រី ហ៊ីលឡារី រ៉ដហាម គ្លីនតុន (Hillary Rodham Clinton) ជាមួយរដ្ឋមន្រ្តីការបរទេសប្រទេសកម្ពុជា គឺលោក ហោ ណាំហុង លោកស្រី ហ៊ីលឡារី គ្លីនតុន បានលើកឡើងពីបញ្ហានៃការចូលរួមដោយមានភាពសមស្របមួយចំពោះមជ្ឈដ្ឋាននយោបាយសម្រាប់ឆ្នាំ២០១៣ សំដៅទៅលើបរិយាកាសមិនសូវល្អជុំវិញនេះការកាត់ទោសលោក សម រង្ស៊ី ជាដើម។ ករណីនេះក៏បានទាក់ទាញការចាប់អារម្មណ៍ពីអ្នករាយការណ៍ពិសេសស្តីពីសិទ្ធិមនុស្សនៃអង្គការសហប្រជាជាតិ លោក ស៊ូរីយ៉ា ស៊ូបេឌី (Surya P. Subedi) ដែលបានសរសេរនៅក្នុងរបាយការណ៍របស់លោកកាលពីថ្ងៃទី២០ ខែកក្កដា ឆ្នាំ២០១២ ស្តីពីស្ថានភាពសិទ្ធិមនុស្ស ដូចជា ករណីលោក សម រង្ស៊ី ដោយបានស្នើសុំឱ្យមានការដោះស្រាយបញ្ហានយោបាយ ដើម្បីឱ្យអតីតអ្នកតំណាងរាស្រ្តរូបនេះ អាចចូលរួមនៅក្នុងការបោះឆ្នោតនាពេលខាងមុខនេះបាន។ រាជរដ្ឋាភិបាលកម្ពុជាអាចនឹងធ្វើការសម្រុះសម្រួលឱ្យមានដំណោះស្រាយពីបញ្ហានេះ ខណៈពេលដែលនឹងមានការប្រជុំកំពូលអាស៊ានបូក (ASEAN Plus including 7th East Asia Summit and Forums) ជាមួយអ្នកដឹកនាំពីបណ្តាបស្ចឹមប្រទេសនានា រួមបញ្ចូលទាំងប្រធានាធិបតីសហរដ្ឋអាមេរិក នៅពាក់កណ្តាលខែវិច្ឆិកា ឆ្នាំ២០១២នេះ។ សហគមន៍អន្តរជាតិជាប្រទេសម្ចាស់ជំនួយសំខាន់ៗរបស់កម្ពុជា ក៏ចង់ឱ្យមេដឹកនាំគណបក្សជំទាស់ចូលរួមការបោះឆ្នោត។ សមាជិកសភាសហភាពអឺរ៉ុបដែលជាអង្គនីតិប្បញ្ញត្តិដ៏មានអំណាចមួយនៅលើពិភពលោក កាលពីថ្ងៃទី២៦ តុលា ក៏បានទាមទារឱ្យរដ្ឋាភិបាលធ្វើកំណែទម្រង់ការបោះឆ្នោត និងជំរុញឱ្យរដ្ឋាភិបាល និងគណបក្សសង្គ្រោះជាតិ សម្រុះសម្រួលផ្នែកនយោបាយដើម្បីអនុញ្ញាតឱ្យគណបក្សជំទាស់ថ្មីនេះអាចចូលរួមការបោះឆ្នោត ប្រកបដោយភាពជឿជាក់។ សមាជិកសភាសហភាពអឺរ៉ុបមានចំនួន ៧៥៤នាក់ តំណាងឱ្យអ្នកបោះឆ្នោតប្រមាណជិត ៤០០លាននាក់ បានថ្កោលទោសការកាត់ទោសផ្នែកនយោបាយប្រឆាំងនឹងលោក ម៉ម សូណង់ដូ និងទាមទារឲ្យដោះលែងជាបន្ទាន់។ ជាថ្មីម្តងទៀត សហភាពអន្តរសភាដែលជាអង្គការនិតិបញ្ញតិដ៏ធំមួយនៅលើពិភពលោក បានចេញសេចក្តីថែ្លងការណ៍កាលពីថ្ងៃទី០៣ ខែវិច្ឆិកា ឆ្នាំ២០១២ នេះ សូមឱ្យលោកនាយករដ្ឋមន្រ្តី ហ៊ុន សែន យកករណីលោក សម រង្ស៊ី មកដោះស្រាយ ហើយយល់ព្រមឱ្យលោក សម រង្ស៊ី វិលចូលស្រុកដើម្បីបានចូលរួមក្នុងការបោះឆ្នោតជាតិខាងមុខនេះ ។ សហភាពអន្តរសភាបានសំណូមពរឱ្យយកបញ្ហានេះ មកជជែកជាសាធារណៈប្រសើរជាជាងដោះស្រាយតាមប្រព័ន្ឋតុលាការ។
ការវិវត្តន៍ថ្មីៗនេះ គឺថា លោក ប៉ារ៉ាក់ អូប៉ាម៉ា ដែលទើបជាប់ឆ្នោតប្រធានាធិបតីសហរដ្ឋអាមេរិក បន្តមួយអាណត្តិទៀត ត្រូវបានអញ្ជើញឱ្យមកចូលរួមកិច្ចប្រជុំកំពូលអាស៊ានមួយ ក្នុងខែវិច្ឆិកា ដែលកម្ពុជា ធ្វើជាម្ចាស់ផ្ទះ។ លោក សម រង្ស៊ី រំពឹងទុក្ខថា នឹងប្រើប្រាស់ឱកាសនេះដើម្បីចរចាជាមួយនឹងគណបក្សកាន់អំណាចឱ្យបើកច្រកចូលប្រទេសវិញ។ មន្រ្តីរដ្ឋាភិបាលកម្ពុជា បានប្រកាន់ជំហរដោយមិនទទួលឥទ្ធិពលពីសហគមន៍អន្តរជាតិ ប៉ុន្តែមូលហេតុមួយដែលរដ្ឋាភិបាលអាចកាត់បន្ថយនូវសំពាធពីសហគមន៍អន្តរជាតិ រដ្ឋាភិបាលគួរបើកច្រកឱ្យលោក សម រង្ស៊ី ចូលរួមក្នុងការប្រកួតប្រជែងបោះឆ្នោតជ្រើសតាំងអ្នកតំណាងរាស្រ្តខាងមុខ។
ជាញឹកញាប់ គ.ជ.ប ឧទាហរណ៍ លោក អ៊ឹម សួស្ដី ប្រធាន គ.ជ.ប បានមានប្រសាសន៍ក្នុងកិច្ចប្រជុំមួយ នៅថ្ងៃទី៦ ខែវិច្ឆិកា ឆ្នាំ២០១២ ថា ទោះបីពុំមានវត្តមានគណបក្សប្រឆាំងចូលរួមការបោះឆ្នោតថ្នាក់ជាតិឆ្នាំ២០១៣ ក៏ដោយក៏ការបោះឆ្នោតនឹងប្រព្រឹត្តិទៅជាធម្មតា។ ការបង្ហាញជំហរមិនខ្វាយខ្វល់ពីវត្តមាន ឬកង្វល់របស់គណបក្សជំទាស់ ឬចេញមុខការពារគណបក្សកាន់អំណាច តែងត្រូវបានបង្ហាញជាសាធារណៈដោយ គណៈកម្មាធិការជាតិរៀបចំការបោះឆ្នោតនេះ ដែលជំរុញឱ្យគណបក្សជំទាស់កាន់តែមិនទុកចិត្តលើស្ថាប័នឯករាជ្យដែលមានភារៈរៀបចំការបោះឆ្នោតជាតិមួយនេះ។
គណបក្ស សម រង្ស៊ី និងគណបក្សសិទ្ធិមនុស្ស ធ្លាប់ទាមទារស្នើសុំឱ្យមានការផ្លាស់ប្ដូរសមាសភាព ដឹកនាំ គ.ជ.ប ថ្មី ដើម្បីបង្ហាញពីតម្លាភាព និងយុត្តិធម៌នៅក្នុងការរៀបចំការបោះឆ្នោតជាតិ ឆ្នាំ២០១៣ ខាងមុខ។ ការទាមទារឱ្យមានកំណែទម្រង់ការបោះឆ្នោត និងការផ្លាស់ប្ដូរសមាសភាព គ.ជ.បថ្មី មានតុល្យភាពនៅគ្រប់លំដាប់ថ្នាក់ ដែលមានការតែងតាំងពីគណបក្សសំខាន់នៅក្នុងរដ្ឋសភា។ កាលពីពេលកន្លងមកក៏មានការលើកឡើងដោយសហគមន៍អន្តរជាតិជាច្រើន។
ទោះបីជាមានសំណើជាច្រើនលើកពីការកំណែទម្រង់សមាសភាព គ.ជ.ប រដ្ឋាភិបាលរបស់គណបក្សប្រជាជនកម្ពុជា ក្រសួងមហាផ្ទៃ និងគណៈរដ្ឋមន្រ្តី បានរក្សាសមាសភាព គ.ជ.ប ដោយប្តូរតែ ពីររូប[1] ហើយដាក់ទៅរដ្ឋសភា កាលពីថ្ងៃទី១១ ខែតុលា ឆ្នាំ២០១២ ប្រជុំអនុម័តគាំទ្រសមាសភាពដដែល របស់ គ.ជ.ប ដោយមានសមាជិកសភាត្រឹម ៨៧រូប ដែលមកពីគណបក្សប្រជាជនកម្ពុជា និងគណបក្សសម្ព័ន្ធភាពរបស់គណបក្សប្រជាជនកម្ពុជា គឺគណបក្សហ៊្វុនស៊ិនប៉ិច និងគណបក្សជាតិនិយម ខណៈដែលគណបក្សជំទាស់គឺ គណបក្សសមរង្ស៊ី និង គណបក្សសិទ្ធិមនុស្ស បានធ្វើពហិកាមិនចូលរួមអង្គប្រជុំដើម្បីបោះឆ្នោតផ្តល់សេចក្តីទុកចិត្តដល់សមាសភាព គ.ជ.ប អាណត្តិថ្មីនោះទេក៏ដោយ។
គណបក្សផ្សេងទៀតដែលរួមបញ្ចូលគ្នាសម្រាប់ការបោះឆ្នោតជ្រើសតាំងតំណាងរាស្ត្រឆ្នាំ២០១៣ នេះត្រូវបានគេប្រកាសឱ្យដឹងថាគឺគណបក្សជាតិនិយម និងគណបក្សហ្វ៊ុនស៊ិនប៉ិច នៅក្រោមគណបក្សហ៊្វុនស៊ិនប៉ិចតែមួយ។ ទាំងនេះអាចនឹងនាំឱ្យមានការប្រកួតប្រជែងកាន់តែខ្លាំង និងភាពប្រឈមមួយចំពោះគណបក្សប្រជាជនកម្ពុជា ដែលបច្ចុប្បន្នមានសម្លេងលើសលុប ព្រមទាំងគណបក្សជំទាស់បច្ចុប្បន្នដែលអាចនឹងបាត់បង់សម្លេងឆ្នោតសម្រាប់គណបក្សថ្មីរបស់ពួកគេ។ បើទោះជាមានការប៉ុនប៉ងរួមបញ្ចូលនូវគណបក្សទាំងពីរនេះ ឈានទៅរកការបោះឆ្នោតជ្រើសរើសក្រុមប្រឹក្សាឃុំសង្កាត់បានបរាជ័យ ដោយសារតែមានជម្លោះរវាងសម្តេចក្រុមព្រះនរោត្តម រណឫទ្ធិ ដែលជាប្រធានគណបក្សជាតិនិយម និងឯកឧត្តម ញឹក ប៊ុនឆៃ ជាប្រធានគណបក្សហ្វ៊ុនស៊ិនប៉ិច។ ទោះជាយ៉ាងណា បន្ទាប់ពីការបោះឆ្នោតជ្រើសរើសក្រុមប្រឹក្សាឃុំ-សង្កាត់មក អគ្គលេខាធិការគណបក្សជាតិនិយម បានជម្រុញឱ្យមានការរួមបញ្ចូលគ្នាដោយជោគជ័យជាមួយនឹងគណបក្សហ្វ៊ុនស៊ិនប៉ិច ខណៈពេលដែលគណបក្សជាតិនិយម បានប្តូរប្រធានគណបក្ស និងឈ្មោះគណបក្សទៅជា “គណបក្សជាតិនិយម ឬ NP” វិញ។ ម្យ៉ាងវិញទៀតសម្តេចក្រុមព្រះ នរោត្តម រណឫទ្ធិ ក៏ធ្លាប់បានទទួលការស្នើសុំពីអ្នកដឹកនាំថ្មីរបស់គណបក្សជាតិនិយមឱ្យឈប់ពាក់ព័ន្ធជាមួយរឿងនយោបាយផងដែរ។ មានការចោទប្រកាន់ចំពោះសម្តេចក្រុមព្រះ នរោត្តម រណឫទ្ធិ ពីគម្រោងធ្វើការងារជាមួយគណបក្ស សម រង្ស៊ី និងគណបក្សសិទ្ធិមនុស្សដើម្បីឱ្យការផ្លាស់ប្តូររដ្ឋាភិបាល។ ទំនោររបស់គណបក្សហ្វ៊ុនស៊ិនប៉ិច គឺចង់ចងសម្ព័ន្ធភាពជាមួយគណបក្សប្រជាជនកម្ពុជា ដោយសារតែមិនមានគោលដៅដើម្បីផ្លាស់ប្តូររដ្ឋាភិបាល ក៏ប៉ុន្តែគណបក្សមួយនេះ នឹងកាន់តែមានអានុភាពចំពោះការពួតដៃគ្នានាពេលអនាគត។ ការរួមបញ្ចូលជាគណបក្សតែមួយ ដែលបានកើតមានឡើងបន្ទាប់ពីសម្តេចក្រុមព្រះ នរោត្តម រណឫទ្ធិ បានប្រកាសដំណឹងជាសាធារណៈក្នុងខែសីហា ឆ្នាំ២០១២ ថា លាលែងឋានៈជាប្រធានគណបក្ស នរោត្ត មរណឫទ្ធិ និងមិនធ្វើនយោបាយទៀត។
យ៉ាងណាមិញ លទ្ធផលនៃការបោះឆ្នោតជ្រើសរើសក្រុមប្រឹក្សាឃុំ-សង្កាត់ នឹងជៈឥទ្ធិពលដល់លទ្ធផលនៃការបោះឆ្នោតជ្រើសតាំងតំណាងរាស្រ្តអាណត្តិទី ៥ ឆ្នាំ២០១៣។ ផ្អែកលើលទ្ធផលនៃការបោះឆ្នោតជ្រើសរើសក្រុមប្រឹក្សាឃុំ-សង្កាត់ ចំពោះការបោះឆ្នោតជ្រើសតាំងតំណាងរាស្រ្តឆ្នាំ២០១៣ខាងមុខនេះវិញ នឹងមិនមានការផ្លាស់ប្តូរធំដុំ ក្រៅតែពីគណបក្សប្រជាជនកម្ពុជា និងគណបក្សជំទាស់នោះទេ។ ក្នុងករណីដែលគណបក្ស សម រង្ស៊ី និងគណបក្សសិទ្ធិមនុស្សបានរួមបញ្ចូលគ្នាប្រកបដោយជោគជ័យ ពួកគេអាចទទួលបានសម្លេងឆ្នោតកើនឡើងដល់ទៅ ៣០ភាគរយនៃសន្លឹកឆ្នោត ហើយអាចកើនឡើងនៃចំនួនអាសនៈដល់ ៣៦ អាសនៈ (ក្នុងឆ្នាំ២០០៨ ទទួលបាន ២៩ អាសនៈ)។ នៅពេលបច្ចុប្បន្ននេះគណបក្ស សម រង្ស៊ី កាន់កាប់ចំនួនអាសនៈតែ ២៦ អាសនៈ (២២ ភាគរយនៃសន្លឹកឆ្នោតសរុប) ហើយគណបក្សសិទ្ធិមនុស្ស កាន់កាប់ចំនួន ៣ អាសនៈ (៦ ភាគរយ នៃសន្លឹកឆ្នោត) នៅក្នុងសភា។ នៅពេលដែល គណបក្សសិទ្ធិមនុស្ស បានកើនឡើងនូវសម្លេងឆ្នោតសរុប នៅក្នុងការបោះឆ្នោតជ្រើសរើសក្រុមប្រឹក្សាឃុំ-សង្កាត់ឆ្នាំ២០១២ ដល់ទៅ ១០ភាគរយ បើប្រៀបធៀបទៅនឹងការបោះឆ្នោតជ្រើសតាំងតំណាងរាស្រ្ត។ ទោះបីជាយ៉ាងណា គណបក្សប្រជាជនកម្ពុជា អាចរក្សាសន្លឹកឆ្នោតដដែល ប៉ុន្តែអាចនឹងបាត់បង់អាសនៈខ្លះទៅគណបក្សដទៃសម្រាប់ការបោះឆ្នោតជ្រើសតាំងតំណាងរាស្រ្តឆ្នាំ២០១៣ ដែលក្នុងនោះគណបក្សប្រជាជនកម្ពុជាអាចនឹងទទួលបានត្រឹម ៨៦អាសនៈ ជំនួសឱ្យ ៩០អាសនៈដែលបានឈ្នះនៅក្នុងការបោះឆ្នោតជ្រើសតាំងតំណាងរាស្រ្តឆ្នាំ២០០៨។
ផ្ទុយទៅវិញ ក្នុងករណីដែលគណបក្ស សម រង្ស៊ី និងគណបក្សសិទ្ធិមនុស្សបរាជ័យក្នុងការរួបរួមគ្នា នោះគណបក្ស សម រង្ស៊ី អាចនឹងបាត់បង់អាសនៈសភា ទៅឱ្យគណបក្សសិទ្ធិមនុស្ស និងគណបក្សប្រជាជនកម្ពុជា ខណៈពេលដែលគណបក្សសិទ្ធិមនុស្សអាចកើនឡើងនូវសម្លេងឆ្នោតប្រហែលជា ៤ភាគរយ បើប្រៀបធៀបទៅនឹងការបោះឆ្នោតជ្រើសតាំងតំណាងរាស្រ្តឆ្នាំ២០០៨ ផងដែរ។ លទ្ធផលនៃការបោះឆ្នោតជ្រើសរើសក្រុមប្រឹក្សាឃុំ-សង្កាត់បានបង្ហាញថា គណបក្ស សម រង្ស៊ី បានបាត់បង់សម្លេងឆ្នោត។ ចំនួនអាសនៈរបស់គណបក្សសមរង្ស៊ី នឹងមានការថយចុះទៅឱ្យគណបក្សសិទ្ធិមនុស្ស និងគណបក្សប្រជាជនកម្ពុជា ដែលអាចនឹងទទួលបាន ២អាសនៈ បន្ថែមទៀត ក្នុងគណបក្សនិមួយៗទៅលើអាសនៈដែលមាននៅក្នុងរដ្ឋសភាបច្ចុប្បន្ន។
គណបក្សជាតិនិយម និងគណបក្សហ្វ៊ុនស៊ិនប៉ិច នឹងមិនរំពឹងថា ទទួលបាននូវការកើនឡើងធំដុំទេ បើផ្តោតលើលទ្ធផលបោះឆ្នោតជ្រើសរើសក្រុមប្រឹក្សាឃុំ-សង្កាត់ ដោយគណបក្សទាំងពីរនេះអាចរក្សាបានអាសនៈ២ ខណៈដែលបាត់បង់អាសនៈរបស់ខ្លួនបច្ចុប្បន្នដល់ទៅ ២អាសនៈនៅក្នុងសភា (អាសនៈរបស់គណបក្សទាំងពីរនេះមាន ៤អាសនៈ ក្នុងឆ្នាំ២០០៨)។ សម្លេងឆ្នោតរបស់ពួកគេបានថយចុះគួរឱ្យកត់សម្គាល់នៅក្នុងការបោះឆ្នោតជ្រើសរើសក្រុមប្រឹក្សាឃុំ-សង្កាត់។ យ៉ាងណាក៏ដោយ ចំពោះការស្មានទុកជាមុននៃទិន្នផលបោះឆ្នោតសម្រាប់ការបោះឆ្នោតជ្រើសតាំងតំណាងរាស្រ្តឆ្នាំ២០១៣ទាំងនេះមិនអាចផ្តល់ជាការទទួលយកបាន ចាប់តាំងពីគំរូភាពនៃអ្នកបោះឆ្នោតដែលអាចនឹងមានភាពខុសគ្នានៅកំឡុងពេលបោះឆ្នោតសភា។ ការចាប់អារម្មណ៍របស់អ្នកបោះឆ្នោតក្នុងការបោះឆ្នោតឱ្យគណបក្សនយោបាយនៅក្នុងការដឹកនាំក្រុមប្រឹក្សាឃុំ-សង្កាត់ខុសពីការបោះឆ្នោតជ្រើសរើសគណបក្សជាអ្នកតំណាងរាស្រ្ត។
លទ្ធផលការបោះឆ្នោតសម្រាប់ការបោះឆ្នោតព្រឹទ្ធសភាអាណត្តិក្រោយ និងការបោះឆ្នោតក្រុមប្រឹក្សាថ្នាក់ក្រោមជាតិ (ក្រុមប្រឹក្សារាជធានី ខេត្ត ក្រុង ស្រុក ខណ្ឌ) អាចត្រូវបានគណនាចេញពីសមាជិកក្រុមប្រឹក្សាឃុំ-សង្កាត់ និងសមាជិកសភាតំណាងឱ្យប្រជាពលរដ្ឋដែលជាអង្គបោះឆ្នោតជ្រើសរើសសមាជិកព្រឹទ្ធសភា។ វិន័យរបស់គណបក្សនយោបាយគឺមានភាពតឹងរឹងសំរាប់គណបក្សនយោបាយក្នុងប្រទេសកម្ពុជា ហើយវាអាចត្រូវបានគេរំពឹងទុកថា អង្គបោះឆ្នោតនឹងត្រូវបានធ្វើឡើងតាមបញ្ជារបស់គណបក្ស។ បេក្ខជនឯករាជ្យ គឺមិនត្រូវបានអនុញ្ញតនៅក្នុងការបោះឆ្នោតនេះទេ។ ហេតុដូច្នេះហើយ ពឹងផ្អែកទៅលើលទ្ធផលបោះឆ្នោតក្រុមប្រឹក្សាឃុំសង្កាត់ឆ្នាំ២០១២ និងសន្មត់ថា គណបក្សប្រជាជនកម្ពុជាអាចកាន់កាប់អាសនៈនៅក្នុងសភារបស់ខ្លួនសម្រាប់ឆ្នាំ២០១៣មានចំនួនថយចុះ ២អាសនៈ ដែលក្នុងនោះថយពី ៤៦ អាសនៈ មក ៤៤អាសនៈ ឬថយមកត្រឹម ៨០ភាគរយ (បច្ចុប្បន្នគណបក្សប្រជាជនកម្ពុជាកាន់កាប់ច្រើនជាង ៨០ភាគរយ ឬ៤៦អាសនៈ នៃចំនួនអាសនៈព្រឹទ្ធសភាសរុប ៥៧អាសនៈ) ដែលនៅក្រោមការត្រួតត្រា និងបន្តកាន់កាប់ដោយប្រព័ន្ធគណបក្សកាន់អំណាចតែមួយ។ គណបក្ស សម រង្ស៊ី និង/ឬគណបក្សសិទ្ធិមនុស្សអាចនឹងទទួលបានចំនួនអាសនៈក្នុងព្រឹទ្ធសភាដែលកើនឡើងចំនួន ២អាសនៈ កើនពី ១១អាសនៈ ទៅ ១៣អាសនៈ (បច្ចុប្បន្ន គណបក្ស សម រង្ស៊ី និង/ឬគណបក្សសិទ្ធិមនុស្សកាន់កាប់ប្រមាណ ១៩ភាគរយ នៃចំនួនអាសនៈព្រឹទ្ធសភាសរុប ៥៧អាសនៈ)។ ដូចគ្នាដែរ ការបោះឆ្នោតអសកល ក្នុងការជ្រើសរើសក្រុមប្រឹក្សារាជធានី ខេត្ត ក្រុងស្រុក និងខណ្ឌ គណបក្សប្រជាជនកម្ពុជានឹងអាចទទួលបាន ៧៩ភាគរយនៃអាសនៈថ្នាក់ក្រោមជាតិ ខណៈពេលដែលគណបក្ស សម រង្ស៊ី និងគណបក្សសិទ្ធិមនុស្ស នឹងអាចទទួលបាន ២១ភាគរយនៃអាសនៈសរុបក្រុមប្រឹក្សាថ្នាក់ក្រោមជាតិ។ គណបក្សជាតិនិយម ឬ/និងគណបក្សហ្វ៊ុនស៊ិនប៉ិចនឹងទទួលបានតិចជាង ១ភាគរយនៃចំនួនអាសនៈ ក្រុមប្រឹក្សាថ្នាក់ក្រោមជាតិ។ ចំនួនអាសនៈសរុបសំរាប់អាសនៈក្រុមប្រឹក្សាថ្នាក់ក្រោមជាតិ រួមបញ្ចូលទាំងក្រុមប្រឹក្សារាជធានី/ខេត្ត ក្រុង ស្រុក/ខណ្ឌ គឺ ៣២៣៥អាសនៈ ។
សរុបមកវិញ លទ្ធផលបោះឆ្នោតខាងមុខអាចមានការថយចុះតិចតួចរបស់គណបក្សប្រជាជនកម្ពុជាសំរាប់អាសនៈព្រឹទ្ធសភា ក្រុមប្រឹក្សាខេត្ត/ស្រុក/រាជធានី និងសមាជិកសភា រីឯគណបក្សសង្គ្រោះជាតិ (CNRP) ឬគណបក្សសមរង្ស៊ី និងគណបក្សសិទ្ធិមនុស្ស(ក្នុងករណីការរួបរួមគ្នាបានជោគជ័យមុនការបោះឆ្នោត) នឹងមានការកើនឡើងតិចតួចចំនួនសមាជិកសភា និងក្រុមប្រឹក្សាថ្នាក់ក្រោមជាតិ ។ ផ្ទុយទៅវិញ គណបក្សហ្វ៊ុនស៊ិនប៉ិច និង/ឬគណបក្សជាតិនិយម អាចនឹងបាត់បង់អាសនៈដ៏ច្រើនរបស់ខ្លួនសម្រាប់ការបោះឆ្នោតជ្រើសតាំងតំណាងរាស្រ្តអាណត្តិទី ៥។ ប៉ុន្តែលទ្ធផលសន្លឹកឆ្នោតខាងមុខក៏អាចប្រែប្រួលខ្លះថែមទៀត នៅពេលអ្នកមិនបានបោះឆ្នោតនៅឆ្នាំ២០១២ និងអ្នកចុះឈ្មោះបោះឆ្នោតថ្មី ប្រមាណ ៣លាន ៥សែន នាក់ ចេញមកបោះឆ្នោតក្នុងនោះជាង ៥០% ដែលបាត់បង់ទឹកចិត្តរឿងបញ្ហានយោបាយ។ ការបោះឆ្នោតខាងមុខ អាចលេចចេញតែក្រុមគណបក្សនយោបាយប្រកួតប្រជែងពីរ លេចធ្លោ គឺគណបក្សប្រជាជនកម្ពុជា និងគណបក្សជំទាស់ គណបក្សសង្គ្រោះជាតិ។ បរិយាកាស និងដំណើរការបោះឆ្នោត អាចនៅបន្តមានបញ្ហាមិនទាន់សេរី យុត្តិធម៌ និងតម្លាភាពពេញលេញដដែល។ ភាពជឿជាក់ និងនីត្យានុកូលភាពនៃលទ្ធផលបោះឆ្នោតលើកនេះ ក៏នឹងធ្លាក់ចុះយ៉ាងខ្លាំង ដោយសារគ្មានការចូលរួមពេញលេញ ពីគណបក្សជំទាស់ក្នុងការរៀបចំ និងត្រួតពិនិត្យការជ្រើសរើសសមាសភាព គ.ជ.ប គ្រប់លំដាប់ថ្នាក់ មេដឹកនាំគណបក្សជំទាស់មិនអាចឈរឈ្មោះបោះឆ្នោត និងដឹកនាំគាំទ្រគណបក្សខ្លួនក្នុងការប្រកួតប្រជែងបោះឆ្នោតនេះផ្ទាល់នៅក្នុងប្រទេសបានទេ៕
[1] តាមព្រះរាជក្រឹត្យ របស់ព្រះមហាក្សត្រ ព្រះករុណា ព្រះបាទសម្តេចព្រះបរមនាថ នរោត្តម សីហមុនី ចុះថ្ងៃទី១៣ ខែតុលា ឆ្នាំ២០១២ បានត្រាស់បង្គាប់ តែងតាំងសមាសភាព គ.ជ.ប. ចំនួន ៩ រូប រួមមាន៖ ១- លោក អ៊ឹម សួស្តី ជាប្រធាន ២- លោកស្រី ស៊ីន ជុំបូ ជាអនុប្រធាន ៣- លោក ហាវ៉ាណ ស៊ីវិល័យ ជាសមាជិក ៤- លោក មាន សាទិ ជាសមាជិក ៥- លោក ឯម សូផាត ជាសមាជិក ៦- លោក សោម ច័ន្ទឌីណា ជាសមាជិក ៧-លោក ម៉ៅ សុភារិទ្ទ ជាសមាជិក ៨- លោក ស៊ិន ឌឹម ជាសមាជិក និង៩- លោក សោ សុភរី ជាសមាជិក។
Sopheak SREY 
វាចារ/ឌឺដង